МЕҲНАТ ВА ИЖРО ИНТИЗОМИ ИШ ФАОЛИЯТИНИНГ УСТУВОР ТАЛАБИДИР

Мамлакатимизда мажбурий меҳнат қонун асосида тақиқланган. Бироқ айрим ҳолларда бунга йўл қўяётган раҳбарлар учраётгани ачинарли, албатта.

Қуйидаги мисол шу ҳақ­да.

А. Саидов (исм-шариф ўз­гартирилган) Бухоро вилояти жисмоний тарбия ва спорт бошқармасининг тегишли буй­руғи билан туман болалар-ўсмирлар спорт мактабига 3 ой синов муддат билан ишга қабул қилинган.

А. Саидовга мактаб ходимларини ободонлаштириш ҳамда кўкаламзорлаштириш ишларига жалб қилиб, мажбурий меҳнатга йўл қўйгани ҳам­да хизмат вазифаларига масъулиятсизлик билан ёндашгани учун «ҳайфсан», шунингдек, мактабда меъёрий ҳужжатларни юритишда қа­тор камчиликларга йўл қўй­гани учун ўртача иш ҳақининг ўттиз фоизи миқдоридаги «жарима» интизомий жазолари та­йинланган.

Мазкур интизомий жа­зони қўллаш ҳақидаги буйруқлардан норози бўлган А. Саидов судга даъво аризаси билан мурожаат қилган.

Суд муҳокамасида аниқ­ланишича, А. Саидов мансабдор шахс бўла туриб, ўзига юклатилган вазифани лозим даражада бажармагани, 2020 йил­ 18 июнь куни соат 9:00 дан 11:30 га қадар 15 нафар мураббийни асосий базада, 27 нафар мураббийни биринчи базада ободонлаштириш ишларига жалб қилгани ҳо­лати бўйича меҳнат инспекциясининг 2020 йил 19 июндаги 396-сонли қа­­­рори билан базавий ҳи­соблаш миқдорининг 50 баравари миқдорида жаримага тортилган. Бундан ташқари бошқарма бошлиғи томонидан А. Саидовга 2020 йил 19 июнда «ҳайфсан» интизомий жазо чораси қўлланилган.

2020 йил 25-26 июнь кунлари бошқарма ишчи гуруҳи спорт мактаби мураббийлари мурожаатига асосан ўрганиш ўт­казганда ушбу муассасада меҳнат биржасига ҳи­соботлар нотўғри бериб келиниб, мавжуд иш ўринлари яширилгани, 2020 йил январь-февраль ойлари учун берилган мукофотлар бўйича тайёрланган йиғилиш баённомалари имзоланмагани, ходимларнинг иш фаолия­тида йўл қўйган камчиликлари бўйича директор номига ёзилган тушунтириш ха­ти ва айрим му­раббий­лар­нинг ҳозирга қадар ишга қабул қилиш ҳақи­даги буйруқлари рас­мийлаштирилмагани маълум бўлади.

Бундан ташқари ўрганишда машғулотлар жадвали ҳукумат қа­рори талаблари асосида ишлаб чи­қил­магани, мураббийлар табели нотўғ­ри юритилгани, спортдаги натижалари ва иш соатлари ўз­гарган мураббийлар учун қў­шим­ча тарификациялар ишлаб чиқилмагани, мактаб спортчиларига разряд бериш тартиби йўл­га қўйилмагани, спортчиларнинг аксарияти тиббий кўрикдан ўтмагани, рағбатлантириш пуллари ортиқча тўлангани, директор ўринбосарига моддий жавобгарлик буйруғи тайёрланмагани, моддий товар бойликларини юри­тиш китоби юритилмагани, айрим ходимларга қисқартирилган соатдан ҳам кўпроқ соатлар қўшилгани каби бир қа­тор камчиликлар ҳам аниқланган.

Ўрганиш натижалари асосида А. Саидовга 2020 йил 2 июлда ўртача ойлик иш ҳақининг 30 фоизи миқдорида «жарима» интизомий жазо чораси қўлланилган.

Суд мажлисида даъвогарнинг важлари ўз исботини топмади. Чунки А. Саидовга қўлланилган 2 та интизомий жазо чоралари ҳам Меҳнат кодекси ва бошқарма локал ҳужжати ҳисобланган 2018-2020 йиллар учун тузилган жамоа шартномаси қоидаларига асосан ўз муддатида қўлланилган.

Баён этилган ҳолатлардан кўринадики, иш берувчи интизомиий жазо қўллашда А. Саи­­дов томонидан содир этилган ножўя хатти-ҳа­ракатнинг қай даражада оғир экани, шу хатти-ҳаракат содир этилган вазият, унинг олдинги иши ва хулқ-атворини ҳи­­­собга олган. Қолаверса, 2020 йил 5 ноябрда туман ҳокими 08/32-сонли хат орқали А. Саидовнинг хатти-ҳаракатларидан норозилик мурожаатлари кўпайгани сабабли унга ҳокимлик ишончсизлик билдиришини маълум қилган.

Суд иш ҳолатлари ва қо­нун талабларидан келиб чиқиб, А. Саидовнинг даъво аризасини рад этиш ҳа­­қида ҳал қилув қарори қабул қилди.

Хулоса ўрнида таъкидлаш жоизки, қонун талабларига қатъий риоя қи­линган жойда ортиқча шикоятбозликка ҳожат қолмайди. Буни ҳеч қачон унутмаслик зарур.

Ферузжон ЁДГОРОВ,

фуқаролик ишлари бўйича

Бухоро туманлараро суди раиси