ЁШЛИК — БЕБОШЛИКМИ?! ЁКИ ОДОБ-АХЛОҚ ЧЕГАРАСИДАН ЧЕТГА ЧИҚИШНИНГ АЯНЧЛИ ОҚИБАТЛАРИ ХУСУСИДА

Амалдаги Жиноят кодексининг 251-моддасида назарда тутилган «Кучли таъсир қилувчи ёки заҳарли моддаларни қонунга хилоф равишда эгаллаш» жинояти кодекснинг XVII-бобини ўз ичига олувчи «Жамоат хавфсизлигига қарши жиноятлар» тоифасига киради. Ҳаётда ўз шахсий манфаати йўлида ана шундай қабиҳ жиноятларга қўл ураётган ёшлар ҳам, афсуски, йўқ эмас.

Масалан, Миробод туманининг Қўйлиқ-4 даҳасида исти­қо­мат қилувчи Шоҳаббос Ниғматов ва Ҳусан Усмоновлар 2019 йил 14 ноябрь тунги соат 23.15 ларда Сирғали тумани Қўйлиқ 6-даҳасида жойлашган «Замин Фарм Бизнес» масъулияти чекланган жамияти дорихонаси олдига келишади.

Сўнг­­ра бошларига ниқоб ки­йиб, «KWC» номли травматик пистолет ва пичоқ билан қуролланган ҳол­да дорихонага бостириб киришади. Бу маҳалда дорихонада сотувчи Олмосбек Қўш­боқов савдо қилаётганди. Босқинчилар Олмосбекка пис­толет ва пичоқ билан ўқталиб, танасининг турли қисм­ла­рига уриб жароҳат етказишади. Ке­йин эса, ўл­дириб юбориш билан қўрқитиб, ундан кучли таъсир қи­лувчи «Регапен», «Тропикамид» ва «Целлофан» дори воситаларини беришни талаб қилишади. Буни қаранг­ки, айни шу пайт дорихона иш бош­қарувчиси Жасуржон Мақсудов келиб колади. Табиийки, Ж. Мақсудов бос­­қ­ин­чи­ларга фаол қаршилик кўр­сатади. Натижада иккала жиноятчи ҳам қўлга олиниб, жиноий режасини ўзларига боғ­лиқ бўлмаган ҳолда охирига етказа олишмайди.

Албатта, жамиятимизда қо­нун устуворлигини таъминлаш жиноятга жазонинг муқаррарлиги биландир. Бинобарин, уш­­бу ҳолат бўйича ҳам айбдорларга нисбатан жи­ноят иши қўзғатилди. Оқи­батда жиноят ишлари бўйича Сирға­ли туман суди Ш. Ниғматов ва Ҳ. Усмоновларни Жиноят кодексининг 251-моддаси 3-қисми «а»-бандига биноан озодликдан маҳрум қилиш жазосига маҳкум этди.

— Дорихонадагилар оғайниларим Шоҳжаҳон ва Зафарга ўша дорилардан сотишган экан. Ҳозир иккаласи ҳам ға­лати бўлиб қолган. Шунинг учун дорихона сотувчисини тартибга чақириб қў­йиш учун боргандик, — деди суд мажлисидаги кўрсатмасида Шоҳаббос.

У бу фикри билан ўзини оқ­ламоқчи бўлдию, аммо аслида унинг ўзи Ҳусан билан бирга кучли таъсир қилувчи дориларга жисмонан боғланиб қолган эди. Дарҳақиқат, буни Тошкент шаҳар наркологик диспансерининг 2019 йил 17 декабрдаги 1086 ва 1087-сонли хулосалари ҳам тасдиқлади.

Жиноят кодексининг 96-моддасига мувофиқ, алкоголизмга, гиёҳвандликка ёки заҳарвандликка йўлиққан ёҳуд ақли расоликни истисно этмайдиган тарзда руҳий ҳолати бузилган шахс­лар томонидан жиноят содир этилган тақдирда, агар тиббий хулоса мавжуд бўлса, суд, жазо тайинлаш билан бирга, уларга нисбатан тиббий йў­синдаги мажбурлов чораларини ҳам қўллаши мумкин. Шу­нинг учун суд наркология диспансерининг хулосаларини инобатга олиб, Шоҳаббос Ниғматов ва Ҳусан Усмоновларга нисбатан жазони ижро этиш муассасасида тиббий йўсиндаги мажбурлов чораси қўлланилишини белгилади.

Шу ўринда алоҳида қайд этиш жоизки, жамоат хавфсизлигини таъминлаш ҳуқуқ­ни му­ҳофаза қилувчи идоралар фаолиятининг энг асосий мезонларидан биридир. Шундай экан, юқорида баён этилган жиноят ўз ўрнида фош этилиб, судланувчилар тегишли жазога тортилди. Лекин эндигина 20-23 ёшга кирган навқирон йигитларни назоратсиз қолдирган ота-онаси, маҳалла фуқаролар йиғини масъуллари ва бошқа дахлдор шахсларга ҳам тегишли қонуний чора қурилиши шарт, назаримизда. Негаки, исм-шарифлари тилга олинган йигитлар вақтинча ишсиз, бўй­доқ, яъ­ни уюшмаган ёшлардир. Улар билан жиддий равишда ишлаш, шу орқали жиноятчиликнинг олдини олиш эса, бутун жамоатчиликнинг зиммасидадир.

Шундан келиб чиққан ҳолда суд томонидан хусусий ажрим чиқариш орқали айни масалага муносабат билдирилди.

Музаффар КУКИЕВ,

жиноят ишлари бўйича

Сирғали тумани судининг судьяси